ESG to skrót, który coraz częściej pojawia się w biznesowych rozmowach. Oznacza kwestie związane z ochroną środowiska (Environmental), odpowiedzialnością społeczną (Social) i ładem korporacyjnym (Governance). Choć temat ten kojarzy się głównie z dużymi korporacjami, coraz więcej małych i średnich firm zaczyna dostrzegać jego znaczenie. Wprowadzenie zasad ESG staje się nie tylko elementem budowy wizerunku, ale także narzędziem wspierającym rozwój firmy.
Dla małych i średnich firm, które nie są jeszcze zobligowane przepisami do sporządzania raportów, ESG to szansa na zwiększenie transparentności, zdobycie zaufania klientów i poprawę relacji z partnerami biznesowymi. Obowiązek raportowania niefinansowego, który stopniowo obejmuje coraz więcej firm. Już w 2026 roku raport ESG będą musiały przygotowywać małe i średnie przedsiębiorstwa, które spełnią 2 z 3 kryteriów: zatrudnienie ponad 10 pracowników, suma bilansowa powyżej 350 tys. EUR i/lub roczne przychody powyżej 700 tys. EUR. Ale to nie wszystko.
Raportowanie ESG w sektorze MŚP
Raportowanie w obszarze ESG, to nowy standard, który zmienia sposób postrzegania działalności firm. Wymogi te, nałożone przez unijne regulacje, takie jak dyrektywa CSRD, nie dotyczą już wyłącznie wielkich graczy. Coraz więcej małych i średnich firm musi zmierzyć się z koniecznością ujawniania, jak ich działalność wpływa na środowisko, społeczeństwo i zarządzanie.
Dla wielu MŚP obowiązek ten wydaje się dużym wyzwaniem. Brak zasobów, wiedzy czy dedykowanych zespołów z pewnością jest barierą. Z drugiej strony raportowanie ESG może przynieść liczne korzyści. Prezentowanie niefinansowych danych w przejrzysty sposób buduje zaufanie wśród klientów, partnerów i inwestorów. Dla firm stawiających na rozwój w zrównoważony sposób ESG to szansa na wyróżnienie się wśród konkurencji.
Procedury ESG to także narzędzie do lepszego zarządzania firmą. Pozwala zidentyfikować obszary, które wymagają poprawy, i podejmować decyzje oparte na danych. Dla MŚP, które chcą budować stabilny biznes, ESG to inwestycja w przyszłość. Wprowadzenie procedur, takich jak ochrona sygnalistów, może być pierwszym krokiem do stworzenia bardziej transparentnej i etycznej organizacji.
Dla jakich firm raportowanie ESG jest obowiązkowe?
Obecnie obowiązek raportowania ESG dotyczy dużych jednostek interesu publicznego. Są to przede wszystkim firmy zatrudniające powyżej 500 pracowników, których akcje notowane są na giełdzie, a także instytucje finansowe, banki i zakłady ubezpieczeń. Przepisy te wynikają z dyrektywy NFRD (Non-Financial Reporting Directive), obowiązującej od 2018 roku.
W ramach dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), która stopniowo zastępuje NFRD, obowiązek raportowania ESG zostaje rozszerzony. Już od 2024 roku obejmie on także duże firmy, które zatrudniają ponad 250 osób lub osiągają roczny obrót powyżej 40 milionów euro. W kolejnych latach przepisy zaczną dotyczyć także małych i średnich przedsiębiorstw, które są notowane na giełdzie. Te firmy muszą przygotować się na raportowanie od 2026 roku.
Jakie są plany na przyszłość?
Unia Europejska planuje dalsze zaostrzenie przepisów dotyczących raportowania ESG. Celem jest stworzenie jednolitych standardów dla firm we wszystkich sektorach i państwach członkowskich. Standardy te, znane jako ESRS (European Sustainability Reporting Standards), mają zapewnić porównywalność i przejrzystość danych niefinansowych.
W przyszłości obowiązek raportowania może objąć także nienotowane na giełdzie MŚP, zwłaszcza te, które współpracują z dużymi firmami. Oczekuje się, że przedsiębiorstwa działające w łańcuchach dostaw będą musiały dostarczać dane ESG na potrzeby raportów swoich partnerów. Komisja Europejska planuje także wprowadzenie obowiązku ujawniania bardziej szczegółowych informacji dotyczących śladu węglowego, działań pro-środowiskowych oraz wpływu działalności na społeczeństwo.
Kierunek zmian jest jasny: w najbliższych latach ESG stanie się normą, a nie wyjątkiem. Dlatego firmy, niezależnie od wielkości, powinny zacząć przygotowywać się do raportowania już teraz. Dostosowanie się do tych wymagań wcześniej może stać się przewagą konkurencyjną na rynku.
Korzyści z wdrożenia ESG dla MŚP
Coraz więcej klientów, inwestorów i partnerów biznesowych zwraca uwagę na kwestie związane z odpowiedzialnością społeczną i środowiskową. Przedsiębiorstwo, które realizuje strategię ESG, buduje zaufanie i zwiększa swoją konkurencyjność na rynku.
Kolejną korzyścią jest optymalizacja kosztów. Analiza procesów w ramach ESG pozwala firmom na identyfikację obszarów, w których można zmniejszyć zużycie zasobów, energii czy ograniczyć emisję odpadów. Takie działania obniżają koszty operacyjne i zmniejszają ryzyko związane z przyszłymi regulacjami.
Dzięki ESG firmy mogą także przyciągać najlepszych pracowników. Młode pokolenie, które wchodzi na rynek pracy, coraz częściej wybiera pracodawców kierujących się wartościami które definiują ESG. Transparentność i odpowiedzialność społeczna to dla nich istotne czynniki decydujące o wyborze firmy. Wdrażanie zasad ESG pomaga budować przyjazne środowisko pracy i zwiększać lojalność pracowników.
Rola ochrony sygnalistów w kontekście ESG
Ochrona sygnalistów jest ważnym elementem ładu korporacyjnego w strategii ESG. Wdrożenie skutecznego systemu whistleblowingowego umożliwia pracownikom i innym interesariuszom zgłaszanie nieprawidłowości bez obawy o konsekwencje. W kontekście ESG whistleblowing przyczynia się do transparentności i zgodności działań firmy z przepisami prawa oraz przyjętymi standardami etycznymi.
Dla małych i średnich firm wdrożenie systemu ochrony sygnalistów jest krokiem w stronę budowania zaufania wewnątrz organizacji.
Praktycznym rozwiązaniem dla MŚP są narzędzia umożliwiające anonimowe zgłaszanie naruszeń, takie jak dedykowane platformy whistleblowingowe. Whiblo, jedna z najlepszych na rynku aplikacji tego typu, jest dostępna w kilku opcjach i łatwo dostosować możliwości platformy do potrzeb firmy.
W kontekście ESG ochrona sygnalistów staje się nieodłącznym elementem budowy kultury organizacyjnej, która opiera się na otwartości, odpowiedzialności i szacunku. Wprowadzenie ochrony sygnalistów to ważny sygnał dla partnerów biznesowych i inwestorów, że firma działa w sposób etyczny i transparentny.
